Vanuit het ontwikkelingsperspectief bekeken, worden kinderen steeds meer onafhankelijk, zelfstandig en zelf verantwoordelijk naarmate zij ouder worden. Uit eigen ervaring 😉 weet ik dat het dikwijls een uitdaging kan zijn voor jou als ouder om te weten wanneer je beter één stap terug kunt doen, om zo je kind, met het vallen en opstaan, zelf te laten ervaren. Het is immers zo dat toen onze kinderen baby’s waren, we vanuit hun afhankelijk zijn van ons, wij de eerste jaren vooral bezig waren om te voldoen aan hun behoeften.
Je hebt vast weleens gehoord van de ‘helikopterouder’ en de ‘krachtige ouder’.
Wat betekenen deze uitspraken eigenlijk?
Helikopterouder
Ouder die zijn kind te beschermend opvoedt, in die zin dat hij/zij alles probeert te overzien en de ontwikkeling van het kind volledig probeert te sturen. Bijvoorbeeld door het kind overmatig veel aandacht te geven, het overal in te begeleiden en te anticiperen op alle mogelijke problemen die het kind zou kunnen tegenkomen.
Krachtige ouder
Ouder die er zich van bewust is dat, om je kind te willen laten slagen, er een grote waarde ligt in het mogen maken van fouten en het leren hiervan.
Het vinden van een balans tussen het toestaan van je kind om taken te doen voor zichzelf en hen te helpen wanneer ze dit nodig hebben, is een talent van een krachtige ouder. Met dit evenwicht geef je je kind de mogelijkheid om te gedijen met meer vertrouwen in zichzelf, terwijl ze weten en voelen dat jij als ouder er altijd voor ze bent. Als ouder er zijn om te ondersteunen en te begeleiden waar nodig.
Hoe kun je een balans creëren van waaruit je kind het beste kan gedijen?
- Laat je kind zelf een aantal beslissingen nemen. Hier kun je op jonge leeftijd al mee beginnen door ze een paar keuzes aan te bieden. Bijvoorbeeld: Wil je vandaag een rood of blauw shirt aan? Wil je kaas of worst op je boterham? Naarmate je kind ouder wordt, kun je hem/haar steeds meer zelf belangrijke beslissingen laten nemen. Bijvoorbeeld: Het zelf kiezen van een sportclub, zelf kiezen met welke vrienden ze om willen gaan en hier zelf naar toe willen zonder begeleiding van jou.
- Stimuleer je kind om taken te doen op zijn/haar eigen manier. Natuurlijk doe je het zelf sneller en beter, maar ze zullen ergens moeten beginnen om het uiteindelijk goed te kunnen doen op het moment dat ze het echt zelf moeten doen. Jonge kinderen laat je bijvoorbeeld zelf hun schoenen veteren, schooltas inpakken, kamer opruimen, bed opmaken. Oudere kinderen kunnen hun eigen kamer schoonhouden, meer verantwoordelijkheid dragen hun huiswerk te plannen. Wanneer kinderen aangeven meer verantwoordelijkheid te willen/kunnen dragen en het is veilig, moedig dit dan aan! Voor het eerst thuis zonder ouders, je kunt ze eens laten koken, hoe fijn!
Nogmaals het zal niet allemaal op jouw manier gaan. Beloon je kind voor zijn/haar inspanningen en initiatief en wanneer het niet zo goed ging, geef je kind dan de mogelijkheid het weer te doen. Het zal alleen maar beter gaan! - Een goede supporter zijn van je kind. Dit betekent langs de zijlijn staan om toe te juichen en wanneer het niet goed gaat aan te moedigen om het nog eens te proberen. Natuurlijk moet je kind weten dat je er bent als hij/zij je echt nodig heeft. Wanneer je kind voelt dat hij/zij altijd op je kan rekenen zullen ze met meer vertrouwen ‘gezonde’ risico’s durven nemen en fouten durven maken.
- Moedig je kind aan ‘gezonde’ risico’s te nemen. Maak duidelijk dat het Oké is om fouten te maken. Het belangrijkste is dat hij/zij probeert. Alle begin is voor iedereen lastig of moeilijk, het betekend niet “het einde van de wereld”! Het kan moeilijk zijn om vanaf de zijlijn toe te kijken hoe je kind fouten maakt. We voelen misschien de neiging om (te) snel in te grijpen, beschermen tegen dreigende mislukking of teleurstelling. Wanneer je dit doet, beroof je je kind van een aantal krachtige gereedschappen; doorzettingsvermogen, zelfvertrouwen en verantwoordelijkheid.
Fouten maken mag!
Nog een tip!
Coach je kind 😉 Wanneer je kind vragen stelt over hoe hij/zij iets moet doen, of wat te doen in een bepaalde situatie, is het soms beter om de vraag terug te koppelen in plaats van antwoorden te geven. Bijvoorbeeld: Hoe denk je zelf dat het beste te doen? Hoe zou het voelen als je ‘het ene’ kiest? Wat zou er kunnen gebeuren als je toch ‘het andere’ kiest?
Deze vragen kunnen antwoorden ontgrendelen in de hersenen van je kind, zodat de volgende keer wanneer hij/zij in een vergelijkbare situatie terecht komt, hij/zij beroep kan doen op eigen ervaring en oordeel en zo zelf een weloverwogen beslissing kan nemen.
Onze kinderen vertrouwen erop dat wij hen leren hoe ze de wereld moeten benaderen. Hun eigen plek als wie ze zelf zijn in die grote wereld.
Soms betekent dit dat ze kijken en leren van ons, en soms betekent dit dat we ze moeten aanmoedigen in het vooral zelf uitzoeken en ervaren.
Bron: Nederlandse encyclopedie; Dr. Robyn-Kind/tiener ontwikkelingsspecialist